Drodzy Rodzice i Opiekunowie!
Wiek przedszkolny jest czasem intensywnego rozwoju dziecka, bardzo dynamicznie kształtuje się również mowa. Zwykle maluchy wykazują duże różnice w poziomach rozwoju (największe u dzieci w wieku 3 i 4 lat). Często porównują Państwo swoją pociechę do innych.
Zadają sobie Państwo pytanie: Kiedy nasze dziecko zacznie mówić?
Czy mówi poprawnie? Czy powinniśmy szukać profesjonalnej pomocy?
Dlatego warto znać najistotniejsze umiejętności językowe oraz prawidłowości w sferze ustno – twarzowej u dzieci w wieku przedszkolnym, aby wiedzieć, czy mają Państwo powód do niepokoju.
DZIECKO, KTÓRE MA 3 LATA:
- Nawiązuje kontakt słowny i rozumie nieskomplikowane polecenia.
- Używa około 1000 słów, które nazywają osoby, przedmioty oraz czynności (związane z bliskim otoczeniem dziecka).
- Rozumie dość proste polecenia.
- Mówi zdaniami pojedynczymi.
- Umie pytać.
- Potrafi opowiedzieć nieskomplikowane zdarzenie przy pomocy innej osoby.
- Często upraszcza grupy spółgłoskowe.
- Wymawia prawidłowo samogłoski i większość spółgłosek (oprócz głosek przedniojęzykowo – zębowych: s, z, c, dz oraz głosek dziąsłowych: sz, ż, cz, dż, są one zastępowane: ś, ź, ć, dź). Głoska r jest zastępowana przez l albo j.
- Często upraszcza grupy spółgłoskowe.
- Jego język bardzo dynamicznie się rozwija (szczególnie pod względem reguł gramatycznych i składniowych).
- Oddycha torem nosowym.
- Samodzielnie je, żuje i odgryza.
DZIECKO W WIEKU 4 LAT:
- Rozumie bardziej złożone polecenia.
- Używa około 1500 słów.
- Poznaje słowa z różnych obszarów tematycznych.
- Zadaje proste pytania.
- Określa relacje czasowe (to, co jest, było i będzie) i przestrzenne.
- Coraz rzadziej upraszcza grupy spółgłoskowe.
- Wymawia w sposób prawidłowy wszystkie samogłoski i spółgłoski (z wyjątkiem sz, ż, cz, dż oraz r).
- Oddycha torem nosowym (przy zamkniętych ustach, ma właściwe napięcie warg).
- W prawidłowy sposób połyka.
DZIECKO, KTÓRE MA 5 LAT:
- Zadaje złożone pytania.
- Wypowiada już prawidłowo samogłoski i spółgłoski, r może zamieniać jeszcze na l.
- Używa około 2000 słów.
- Wyróżnia już głoskę na początku i na końcu słowa.
- Ćwiczy podział na sylaby i głoski.
- Oddycha torem nosowym (przy zamkniętych ustach, ma właściwe napięcie warg).
- Połyka prawidłowo.
DZIECKO W WIEKU 6 LAT:
- Używa od około 3000 do 4500 wyrazów. Ma bogaty zasób słów.
- Właściwie artykułuje wszystkie głoski.
- Mówi swobodnie i płynnie.
- Dzieli słowo na głoski i dokonuje połączenia głosek w słowo.
- Wypowiada się poprawnie (problemem mogą być wyrazy o nietypowej odmianie).
- Potrafi poprawnie zadawać pytania typu: Co byłoby, gdyby...
- Oddycha torem nosowym (przy zamkniętych ustach, ma właściwe napięcie warg).
- Połyka prawidłowo (Lampart-Busse, 2019).
Należy pamiętać, że podstawą rozwoju dziecka (nie tylko w sferze językowej) jest to, co dziecko widzi każdego dnia, czego doświadcza i co praktycznie wykonuje. Dlatego poświęcajmy czas naszym dzieciom na rozmowę, czytajmy książki dostosowane do ich wieku i zainteresowań. Uczmy krótkich rymowanek, piosenek i wierszy. Bądźmy blisko! Są to najlepsze sposoby na stymulowanie rozwoju mowy.
mgr Alicja Roskal
Logopeda Przedszkole w Snopkowie